10 januari 2015
Geachte dames en heren,
Het decembernummer van het Geneesmiddelenbulletin verschijnt deze week in druk en op de website.
Het hoofdartikel gaat over geneesmiddelengeïnduceerde corneabeschadigingen. De cornea ofwel het hoornvlies bevindt zich aan de voorzijde van het oog en is een belangrijk onderdeel van het optische systeem van het oog. Beschadigingen aan de cornea kunnen ontstaan door infecties, traumata, contactlenzen en bijtende stoffen, maar ook door geneesmiddelen. Klachten die voorkomen bij corneabeschadigingen bestaan onder meer uit pijn, roodheid, tranen en visusstoornissen. Zowel lokaal toepasbare geneesmiddelen als geneesmiddelen die systemisch worden toegepast (tablet, capsule, injectie) kunnen cornea-afwijkingen veroorzaken. Van de lokale middelen zijn dit onder meer antibiotica, corticosteroïden, middelen voor de behandeling van glaucoom en NSAID’s, zoals diclofenac en indometacine. Systemische toepasbare geneesmiddelen zijn onder meer antipsychotica, middelen voor hart- en vaatziekten, malariamiddelen, middelen voor de behandeling van kwaadaardige aandoeningen, retinoïden voor de behandeling van acne, en tuberculosemiddelen. De gegevens die ten grondslag liggen aan deze bijwerking zijn veelal afkomstig uit de lagere categorieën van wetenschappelijk bewijs.
In de prikbordrubriek Let op! wordt beschreven dat topiramaat (merkloos, Topamax®), in verband is gebracht metgezichtsveldstoornissen. Van topiramaat was al bekend dat het aanleiding kan geven tot diverse oogaandoeningen, zoals tranenvloed, dubbelzien en verminderd scherpzien. Topiramaat is een middel voor de behandeling van epilepsie en de preventie van migraine, maar het wordt ook gebruikt voor onder meer boulimia nervosa en gewichtsreductie.
In rubriek Richtlijnen farmacotherapie wordt de standaard ’Vaginaal bloedverlies’ van het Nederlands Huisartsen Genootschap besproken.
In de rubriek Registratienieuws wordt aandacht besteed aan de ernstige bijwerkingen aan het hart en de bloedvatendie kunnen voorkomen bij het gebruik van bupropion (Zyban®), dat is geregistreerd als hulpmiddel bij het stoppen met roken. Het gaat vooral om hoge bloeddruk, hartinfarct en CVA. Ook van andere middelen die worden toegepast bij het stoppen met roken zijn bijwerkingen op het hart en de bloedvaten gemeld. Deze effecten dienen te worden meegenomen in de afweging om het stoppen met roken medicamenteus te ondersteunen.
In de rubriek Allerlei wordt aandacht besteed aan het commentaar dat de ’International Society of Drug Bulletins’ (ISDB), waar het Geneesmiddelenbulletin bij is aangesloten, heeft gegeven op het besluit van de Europese registratieautoriteit EMA om gegevens over bijwerkingen als bedrijfsgeheim van de farmaceutische industrie te beschouwen. Dit besluit staat haaks op het streven naar meer openheid die de EMA zegt voor te staan. Zeker nu vrijwel alle geregistreerde geneesmiddelen een versnelde registratieprocedure hebben doorlopen waardoor bij de marktintroductie minder bekend is over de bijwerkingen, werkt deze actie van de EMA contraproductief voor de arts, apotheker en patiënt. Het is juist van belang dat meer transparantie wordt geboden, zodat onafhankelijke organisaties, zoals het Geneesmiddelenbulletin, hun werk wat betreft onderzoek en voorlichting beter kunnen verrichten.
In de rubriek Boekenplank wordt het boek van de Deense internist en hoogleraar Gøtzsche ’Deadly medicines and organised crime’ besproken. De ondertitel van dit boek luidt ’How big pharma has corrupted healthcare’. Met talloze voorbeelden uit eigen ervaring (de auteur begon zijn carrière bij de farmaceutische industrie) en uit de wetenschap geeft de auteur zijn visie op deze bedrijfstak weer en onderstreept hij de noodzaak dat drastische hervormingen noodzakelijk zijn alvorens artsen en patiënten het vertrouwen in deze industrie kunnen herwinnen.
Ten slotte wordt in de rubriek Website van de maand de website www.zantacmaagzuur.nl besproken. De daarin aangeprezen producten, het geneesmiddel Zantac® en het medische hulpmiddel Zantac Snel®, kunnen aanleiding geven tot verwarring bij de consument omdat ze vrijwel dezelfde verpakking hebben maar een sterk verschillende samenstelling. Daarnaast ontbreekt essentiële voorlichting en informatie over de aandoening reflux. Deze website kan slechts worden beschouwd als een advertentie en heeft geen enkele toegevoegde waarde.
met vriendelijke groet,
dr D. Bijl, arts-epidemioloog/hoofdredacteur
Redactie Geneesmiddelenbulletin
Domus Medica
Mercatorlaan 1200
3528 BL Utrecht
tel. 030-2823153 of 030-2823360 (secretariaat)
Mob 06538 06548
