Zolmitriptan (Zomig®), migrainemiddel

In deze rubriek worden geneesmiddelen besproken, kort nadat ze in de handel zijn gebracht. Van sommige produkten kan de plaatsbepaling slechts voorlopig zijn omdat nog relatief weinig bekend is over de veiligheid en effectiviteit. Toch menen we dat een vroeg commentaar van belang kan zijn voor de praktijk. Wanneer na verloop van tijd nieuwe gegevens daartoe aanleiding geven komen we op de eerste bespreking terug.
De prijzen zijn berekend aan de hand van de KNMP-taxe van december 1997, inkoopprijzen excl. BTW, tenzij anders aangegeven.

Zolmitriptan
Zomig ® (Zeneca Farma BV)
Tablet 2,5 mg
migrainemiddel

Zes jaar na de introductie van sumatriptan, komt nu de eerste van een nieuwe reeks 'triptanen' op de markt, namelijk zolmitriptan. Ook dit is een selectieve 5HT₁-agonist die een venoconstrictie veroorzaakt en het vrijkomen van neuropeptiden remt. Deze effecten dragen mogelijk bij aan de werking tegen migraine. Zolmitriptan is geregistreerd voor de 'acute behandeling van migraine met of zonder aura'.
Er is slechts één dubbelblind, gerandomiseerd onderzoek gepubliceerd.1 Hierin is zolmitriptan vergeleken met placebo. Het betrof een geselecteerde groep van 84 migrainepatiënten met maximaal zes aanvallen per jaar, die voordien met wisselend succes sumatriptan oraal (70%) of subcutaan (77%) hadden gebruikt. Met 5 mg/dag verbeterden de symptomen binnen twee uur significant vaker (62%) dan met placebo (15%). Geheel vrij van hoofdpijn werd echter slechts 14% (placebo 5%). Bijna de helft van de patiënten had een tweede tablet nodig en bij ruim één van de drie patiënten keerde de migraine binnen 24 uur terug. Hoe zwaarder de aanval, des te geringer was de kans op succes.1 Blijkens een vergelijkend onderzoek, dat slechts kort samengevat is beschreven, hebben de iets andere farmacologische eigenschappen van zolmitriptan ten opzichte van sumatriptan geen klinische betekenis.2 De vergelijking betrof 1.058 migrainepatiënten die voordien geen 'triptan' hadden gebruikt. Zolmitriptan 5 mg/keer gaf binnen twee uur bij 61% een verbetering, sumatriptan 100 mg/keer bij 64% en placebo bij 47% (!). Het aantal patinten bij wie de hoofdpijn geheel verdween, verschilde met zolmitriptan 5 mg/keer (41%) en sumatriptan 100 mg/keer (42%) zelfs niet significant van placebo (38%).2 Volgens enkele niet-gepubliceerde onderzoeken zou er geen verschil in effectiviteit bestaan tussen de dosering van 2,5 en 5 mg/keer, zodat de gemiddelde dosering is vastgesteld op 2,5 mg/keer, ofwel 5 mg/dag.3 Helaas ontbreekt onderzoek waarin het nieuwe middel is vergeleken met de combinatie van metoclopramide en een salicylaat, met NSAID's of met ergotamine. Ook open onderzoeken waarin gedurende langer dan één jaar alle migraine-aanvallen werden behandeld, ontbreken.
Het bijwerkingenprofiel en de contra-indicaties komen grotendeels overeen met die van sumatriptan. De volgende bijwerkingen zijn gemeld: misselijkheid, een droge mond, een gevoel van zwakte, een zwaar gevoel in de ledematen, een beklemd gevoel in de keel, nek, ledematen en borst, duizeligheid, slaperigheid, een warm gevoel, paresthesie, dysesthesie, spierzwakte, spierpijn. Minder vaak zijn gemeld: een zwaar gevoel in de borst en nek, een drukkend gevoel in keel, kaak, nek en borst, tachycardie, palpitaties en een lichte stijging van de bloeddruk. Over het gebruik bij zwangerschap en borstvoeding bij de mens zijn onvoldoende gegevens bekend.