’EPA en DHA: wetenschappelijk bewezen goed voor het hart’. Dit wordt gesteld op www.schiffmegared.nl over Megared®, een product met de omega-3-vetzuren eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA). Het is één van de vele boude uitspraken op de website. De uitspraken worden nergens onderbouwd met wetenschappelijke literatuur. In een video herhaalt een deskundige nogmaals het gunstige effect van Megared® op het hart, zonder daar diepgaand op in te gaan. Het is onduidelijk welke achtergrond deze deskundige precies heeft. Kunnen de uitspraken op de website worden onderbouwd?
Werkingsmechanisme. Omega-3-vetzuren zijn essentiële voedingsstoffen. Ze zijn in staat om arachidonzuur uit de celmembraan te verdrijven. Arachidonzuur kan in het lichaam worden omgezet in zogenoemde eicosanoï-den, zoals prostaglandinen, tromboxanen en leukotriënen.1 Sommige hiervan zijn betrokken bij immunologische reacties, ontstekingsprocessen, de bloeddruk en de bloedstolling. Een overproductie van arachidonzuur wordt in verband gebracht met hart- en vaatziekten. De arachidonzuurverdrijvende werking van omega-3-vetzuren zou bijdragen aan de primaire en secundaire preventie van hart- en vaatziekten (Gebu 1999; 33: 37-42).
Omega-3-vetzuren en preventie van cardiovasculaire incidenten. In Gebu 2013; 47: 24-25 is geconcludeerd dat de resultaten van verschillende onderzoeken geen gunstige werking van het gebruik van enkele jaren visolievetzuren (rijk aan omega-3-vetzuren) op de secundaire preventie van cardiovasculaire aandoeningen lieten zien. Deze conclusie kon op dat moment niet worden doorgetrokken naar de primaire preventie van cardiovasculaire aandoeningen.
In een recent onderzoek naar de effecten van EPA en DHA bij jongvolwassenen werd vooral een gunstige invloed gevonden op de bloeddruk en de hoeveelheid triglyceriden in het bloed.2 Positieve langetermijneffecten zijn in dit onderzoek niet aangetoond. De onderzoekers meldden dat de gunstige effecten van EPA en DHA pas blijken als dagelijks meer dan 2 gram wordt ingenomen met de voeding of als voedingssupplement. De website van Megared® stelt dat hiervoor 250 mg EPA en DHA per dag nodig zijn.
Omega-3-vetzuren in de voeding. Het lichaam kan zelf geen EPA en DHA aanmaken. De benodigde hoeveelheid moet dus met het voedsel in het lichaam worden opgenomen. Omega-3-vetzuren komen vooral voor in (vette) vis. In de standaard ’Cardiovasculair risicomanagement’ van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) wordt op basis van de literatuur gesteld dat het eten van vis het risico op coronaire hartziekten en CVA verlaagt.3 Aangeraden wordt per week twee porties vis van 100 tot 150 gram te eten, waarvan ten minste één portie vette vis. Zij volgen daarmee het advies van de Gezondheidsraad die adviseert per dag 450 mg visolievetzuren te eten.4
Het product Megared® is in twee sterkten te verkrijgen. Een capsule met 36 mg EPA en 16,5 mg DHA en een extra sterke capsule met 60 mg EPA en 27,5 mg DHA. De aanbevolen dosering is respectievelijk 1 tot 3 capsules en 1 capsule per dag. Deze hoeveelheid is niet voldoende om aan de genoemde dagelijkse behoefte aan omega-3-vetzuren te voldoen. Een gezond dieet blijft dus noodzakelijk, waarmee het nut van extra EPA en DHA eigenlijk weer vervalt.
Conclusie. Het is niet bewezen dat het gebruik van extra EPA en DHA een positief effect heeft op cardiovasculaire aandoeningen of bijdraagt aan de preventie daarvan. De meeste meta-analysen van gerandomiseerd onderzoek tonen bij secundaire preventie geen effect, terwijl er geen onderzoeken op harde eindpunten zijn wat betreft de primaire preventie van cardiovasculaire aandoeningen. De uitspraken op de website van Megared® kunnen in dat opzicht vooral als reclame worden bestempeld, waarvan de wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt.
<hr>Literatuurreferenties
1. Informatorium Medicamentorum. Den Haag: KNMP, 2014.
2. Singhal A, et al. Docosahexaenoic acid supplementation, vascular function and risk factors for cardiovascular disease: a randomized controlled trial in young adults. J Am Heart Assoc 2013; 2: e000283.
3. Landelijke werkgroep Cardiovasculair risicomanagement. NHG-Standaard ’Cardiovasculair risicomanagement’ (Tweede herziening). Huisarts Wet 2012; 55: 14-28.
4. Richtlijnen goede voeding 2006. Den Haag: Gezondheidsraad, 2006 (publicatie nr 2006/21).
