Gebruik Canesten® en je voelt je weer snel jezelf. Deze boodschap van fabrikant Bayer belooft verlichting voor mensen met jeuk. Bayer brengt drie varianten van Canesten® op de markt. Deze zijn bedoeld voor gebruik tegen voetschimmels, huidschimmels of vaginale schimmels. De werkzame stof is clotrimazol. Hieronder wordt ingegaan op de variant tegen vaginale jeuk: Canesten gyno® (www.canesten.nl/vaginale-schimmel/canesten-gyno-zonder-recept-fijn).
In januari 2011 veranderde het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) de status van Canesten gyno® van een receptplichtig geneesmiddel naar een middel dat zonder recept bij de apotheek en de drogist verkrijgbaar is. Sinds april 2012 verkopen apotheken en drogisterijen het middel. Het betreft twee toedieningsvormen: een tablet en een crème voor vaginaal gebruik (Gebu 2013; 47: 60-61).
Overbehandeling. In de vrije verkrijgbaarheid schuilt met name het gevaar van overbehandeling. Op www.canesten.nl leest een vrouw hoe zij een schimmelinfectie kan herkennen. Het komt voor dat vrouwen zichzelf behandelen met clotrimazol, terwijl zij geen vaginale schimmelinfectie (vaginale candidiasis) hebben. Dit kan worden beschouwd als overbehandeling. Het kan zelfs voorkomen dat een arts clotrimazol voorschrijft, omdat zij of hij zich er onvoldoende van bewust is dat het middel in de vrije verkoop is en niet weet dat de patiënt het al heeft gebruikt. Daarnaast kan het voorkomen dat een arts pas laat vaststelt wat er wel aan de hand is juist doordat de cliënt zichzelf behandelt voordat zij een arts raadpleegt (Gebu 2013; 47: 60-61).
Bijwerkingen. Bijwerkingen van de clotrimazolcrème zijn een branderig gevoel, jeuk en irritatie. Deze kunnen sterk lijken op de oorspronkelijke klachten waarvoor het middel werd gebruikt, met als risico dat nogmaals wordt behandeld. De clotrimazoltablet voor vaginaal gebruik kan incidenteel systemische overgevoeligheidsreacties veroorzaken (Gebu 2011; 45: 61-66).
Fluor vaginalis. Een vaginale schimmelinfecte kan fluor vaginalis veroorzaken. Dit is een niet-bloederige vaginale afscheiding die afwijkt van wat voor de patiënte gebruikelijk is wat betreft hoeveelheid, kleur, al of niet gepaard gaande met jeuk of irritatie in of rond de vagina.1 Clotrimazol werkt tegen een candida-infectie. In dat geval is de keuze voor dit zelfzorgmiddel de juiste. Maar de vaginale afscheiding kan ook komen door een bacteriële vaginose, een trichomonasinfectie, een chlamydia-infectie, gonorroe of andere oorzaken hebben (Gebu 2011; 45:49-54 en Gebu 2011; 45: 61-66).1
Fluor vaginalis is een veel voorkomende, vrij onschuldige aandoening. Het is moeilijk voor een vrouw om zelf de juiste diagnose te stellen en daarom had clotrimazol niet als zelfzorgmiddel geregistreerd moeten worden. Artsen en apothekers dienen attent te zijn op middelen, zoals Canesten gyno®, waarmee patiënten zich kunnen overbehandelen.
Literatuurreferenties
1. Dekker JH, et al. NHG Standaard ’Fluor vaginalis’. Huisarts Wet 2005; 48: 459-466