Timotheegraspollenextract (Grazax®), behandeling van graspollengeïnduceerde rinitis en conjunctivitis

Alle prikborden worden gepubliceerd onder medeverantwoordelijkheid van de redactiecommissie

In deze rubriek worden geneesmiddelen besproken, kort nadat ze in de handel zijn gebracht, of als er sprake is van een uitbreiding van de indicatie. De plaatsbepaling kan meestal slechts voorlopig zijn, omdat nog relatief weinig bekend is over de veiligheid en effectiviteit. Wanneer nieuwe gegevens daartoe aanleiding geven, komen wij op de eerste bespreking terug. 
De pictogrammen betekenen: ++: een belangrijke uitbreiding van het farmacotherapeutische arsenaal, +: een nuttig geneesmiddel, +-: een middel met twijfelachtig nut, of een middel waarvan de waarde nog niet goed kan worden beoordeeld, -: een middel zonder toegevoegde waarde, --: een middel met extra risico's dat niets toevoegt aan de behandelmogelijkheden. 
De prijzen zijn berekend aan de hand van de G-Standaard van de Z-Index van februari 2008, vergoedingsprijzen excl. BTW (€), tenzij anders wordt vermeld.

Pilwaardering: +/-

Timotheegraspollenextract
Grazax® (ALK-Abelló)
sublinguale tablet
behandeling van graspollengeïnduceerde rinitis en conjunctivitis

Het allergeenextract van pollen van Timotheegras (Grazax®) is geregistreerd voor de 'behandeling van graspollengeïnduceerde rhinitis en conjunctivitis bij volwassenen met klinisch relevante klachten waarbij de diagnose is gesteld op basis van een positieve huidpriktest en/of specifieke IgE-test op graspollen' 1. Het middel dient eenmaal daags sublinguaal te worden ingenomen. De behandeling moet tenminste vier maanden voor het begin van het graspollenseizoen worden begonnen en tijdens het graspollenseizoen worden voortgezet.2 

Klinisch onderzoek. Er is één gerandomiseerd dubbelblind en placebogecontroleerd onderzoek gepubliceerd naar de werkzaamheid van timotheegraspollen bij 634 patiënten met seizoensgebonden allergische rinoconjunctivitis.3 Patiënten hadden tenminste twee jaar klachten. De behandeling startte 16 weken voor het graspollenseizoen. De resultaten toonden dat timotheegraspollenextract werkzamer was dan placebo bij het verminderen van symptomen, zoals die van rinoconjunctivitis waarvan de gemiddelde symptoomscore met 30% verminderde (de primaire uitkomstmaat) en van medicatietoediening die gemiddeld met 38% afnam.3 Inmiddels zijn de resultaten van een interimanalyse na twee jaar behandeling gepubliceerd.4 Deze wijzen op vergelijkbare uitkomsten. 

Bijwerkingen. Zeer vaak komen bijwerkingen in de orofarynx voor, zoals irritatie van de keel, niezen, oedeem en jeuk in de mond. Ook jeukende oren komen voor. Ook kunnen ernstige systemische bijwerkingen optreden waarvoor het raadplegen van een arts noodzakelijk is, zoals angio-oedeem, moeite met slikken, moeite met ademhalen, verandering van stem of een vol gevoel in de keel. Het optreden van anafylactische shock, zoals kan voorkomen bij subcutane immunotherapie, is bij sublinguale therapie (nog) niet waargenomen, maar de ervaring met het middel is nog gering.2 

Contra-indicaties en interacties. Immunologische systeemziekten, zoals systemische lupus erythematodes, maligniteiten, ernstig of niet goed gecontroleerd astma bronchiale en ontstekingen in de mondholte vormen contra-indicaties. Gelijktijdige behandeling met symptomatische antiallergische medicatie, zoals antihistaminica, corticosteroïden en mestcelstabilisatoren, kan bij de patiënt de tolerantiegrens voor graspollenextract verhogen.

Gebruik tijdens zwangerschap en lactatie. Er is geen ervaring met het gebruik van timotheegraspollenextract tijdens zwangerschap of lactatie. Geadviseerd wordt bij zwangerschap geen behandeling te starten, een bestaande behandeling kan wel worden voortgezet.

Plaatsbepaling

Bij de behandeling van recidiverende seizoensgebonden allergische klachten ten gevolge van graspollenallergie heeft symptomatische behandeling met antihistaminica of locale corticosteroïden, zoals ook in de NHG-Standaard Allergische en niet-allergische rhinitis wordt geadviseerd, de voorkeur (Gebu 2006; 40: 130-131). Pas bij ernstige en klinisch relevante klachten die onvoldoende reageren op optimale symptomatische behandeling, kan toevoeging van immunotherapie worden overwogen. Bij de keuze voor sublinguale of subcutane immunotherapie met allergeenextract van timotheegras dient op individueel niveau een afweging te worden gemaakt. De voordelen van sublinguale immunotherapie betreffen het gebruiksgemak en mogelijk de veiligheid, terwijl de nadelen bestaan uit een gebrek aan gegevens over werkzaamheid op de langere termijn en de nog beperkte ervaring. Er zijn geen onderzoeksgegevens gepubliceerd in 'peer-reviewed'-tijdschriften over de patiëntengroep waarbij het zou zijn geïndiceerd, namelijk patiënten die niet of onvoldoende behandelbaar zijn met antihistaminica en/of corticosteroïden. Ook is er geen direct vergelijkend onderzoek verricht met subcutane sensibilisatie.
 

* vergoedingsprijzen excl. BTW per maand
** ontleend aan ref. 2