Pramipexol(Sifrol®), ziekte van Parkinson

In deze rubriek worden nieuwe geneesmiddelen besproken, kort nadat ze in de handel zijn gebracht. Van sommige producten kan de plaatsbepaling slechts voorlopig zijn omdat nog relatief weinig bekend is over de veiligheid en effectiviteit. Toch menen we dat een vroeg commentaar van belang kan zijn voor de praktijk. Wanneer na verloop van tijd nieuwe gegevens daartoe aanleiding geven komen we op de eerste bespreking terug.
De prijzen zijn berekend aan de hand van de KNMP-taxe van februari 1999, inkoopprijzen excl. BTW, tenzij anders aangegeven.

Pramipexol
Sifrol® (Boehringer Ingelheim BV)
Tablet 0,125 en 1,0 mg zout (=0,088 en 0,7 mg base)
ziekte van Parkinson

Pramipexol is een dopamine-agonist die, evenals ropinirol (Gebu 1998; 32: 9-10), niet behoort tot de ergotderivaten. Het middel is geregistreerd voor de 'behandeling van symptomen van de ziekte van Parkinson in een verder gevorderd stadium van de ziekte in combinatie met levodopa, wanneer tijdens het verloop van de ziekte het effect van levodopa afneemt of inconsistent wordt en schommelingen in het therapeutische effect optreden (eind van de dosis of 'on-off' schommelingen)'.1
Er zijn vijf gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde onderzoeken gepubliceerd.2-6 Drie ervan, die 9-31 weken duurden, betroffen patiënten in de beginfase van de ziekte van Parkinson, die nog geen levodopa gebruikten.2-4 Hoewel de effecten van pramipexol significant waren ten opzichte van placebo, vormde, volgens het samengevatte beoordelingsrapport, het ontbreken van vergelijkend onderzoek met andere anti-Parkinsonmiddelen een grote tekortkoming.1 Bovendien werd de werkzaamheid op de lange termijn bij deze populatie onvoldoende bewezen geacht, zodat het middel voor deze groep patiënten niet is geregistreerd.1
De twee andere onderzoeken, die 31-36 weken duurden, hadden betrekking op patiënten in een verder gevorderd stadium van de ziekte die levodopa gebruikten.5 6 In het eerste onderzoek bij 247 patiënten verbeterde het effect op de motorische functies zowel met pramipexol (max. 4,5 mg/dag) als met bromocriptine (max. 30 mg/dag) significant meer dan met placebo (27% en 14% vs. 5%).5 Het onderzoek was te klein om verschillen tussen de twee actieve behandelingen vast te kunnen stellen.5 Het tweede onderzoek betrof 291 patiënten, die fluctuaties vertoonden tijdens een behandeling met levodopa.6 Het effect op de motorische functies was met pramipexol (max. 4,5 mg/dag) significant beter dan met placebo (22% vs. 6%). De ernst en duur van de perioden van dyskinesieën, dystonieën en rigiditeit verminderden eveneens significant. De dosering levodopa kon bij pramipexol met 27% worden verminderd en bij placebo met 5%.6 Er zijn geen onderzoeken gepubliceerd waarin het middel is vergeleken met anti-Parkinsonmiddelen, zoals pergolide of ropinirol.
Veel voorkomende bijwerkingen zijn dyskinesieën, orthostatische hypotensie, extrapiramidale symptomen, slapeloosheid, duizeligheid, hallucinaties en misselijkheid.7 De veiligheid op de langere termijn is alleen vastgesteld in ongecontroleerd onderzoek. Het effect tijdens zwangerschap en lactatie is bij de mens niet onderzocht, maar bij de rat is embryotoxiciteit vastgesteld.1