Irbesartan (Aprovel ®), angiotensine II-antagonist

In deze rubriek worden geneesmiddelen besproken, kort nadat ze in de handel zijn gebracht. Van sommige produkten kan de plaatsbepaling slechts voorlopig zijn omdat nog relatief weinig bekend is over de veiligheid en effectiviteit. Toch menen we dat een vroeg commentaar van belang kan zijn voor de praktijk. Wanneer na verloop van tijd nieuwe gegevens daartoe aanleiding geven komen we op de eerste bespreking terug.
De prijzen zijn berekend aan de hand van de KNMP-taxe van november 1997, inkoopprijzen excl. BTW, tenzij anders aangegeven.

Irbesartan
Aprovel ® (Sanofi Winthrop/Bristol-Myers Squibb BV)
Tablet 150 en 300 mg
angiotensine II-antagonist

Na losartan (Gebu 1995; 29: 87) en valsartan (Gebu 1997; 31: 46-47) is als derde angiotensine II-antagonist irbesartan op de markt gekomen. Deze is eveneens geregistreerd voor de 'behandeling van essentiële hypertensie'.
Er is op dit moment als tijdschriftartikel maar één gerandomiseerd, dubbelblind onderzoek met irbesartan gepubliceerd, dat slechts één week duurde.1 Ten opzichte van placebo daalde de bloeddruk significant: bij irbesartan 25 mg/dag met 7,0/6,1 mm Hg en bij 100 mg/dag met 12,1/7,2 mm Hg.1 Volgens vier 'abstracts' zou irbesartan 75-300 mg/dag de bloeddruk even goed verlagen als atenolol 50-100 mg/dag, enalapril 10-40 mg/dag en amlodipine 5 mg/dag, terwijl bijwerkingen ongeveer even vaak zouden optreden.2 De onderzoeken duurden 12-24 weken. Het gebrek aan adequaat, gepubliceerd onderzoek maakt in feite de gegevens over dit nieuwe middel oncontroleerbaar.
Bijwerkingen zouden volgens de registratietekst, althans in de klinische onderzoeken, even vaak voorkomen als met placebo. Weliswaar traden spier- en skelettrauma en blozen significant vaker op, maar een verband met het gebruik van irbesartan werd onwaarschijnlijk geacht.2 Vergelijkend onderzoek met losartan en valsartan ontbreekt volledig. Voorlopig zijn er geen aanwijzingen dat het bijwerkingenprofiel van irbesartan gunstiger zou zijn. Hoewel dit voor irbesartan niet is aangetoond, is van losartan bekend dat het in vergelijking met placebo de linkerventrikelmassa kan doen toenemen, hetgeen tegengesteld is aan wat men beoogt (zie 'Allerlei' pag. 141). Daarom temeer zijn, voordat de angiotensine II-antagonisten breed zouden kunnen worden toegepast, eerst gegevens nodig over het effect op de morbiditeit en mortaliteit op de lange termijn. Het middel is gecontraïndiceerd bij zwangerschap en borstvoeding.