Fabrikant van agomelatine geeft niet op

Geneesmiddelenfabrikant Servier heeft in het afgelopen jaar een campagne gevoerd om haar antidepressivum agomelatine(Valdoxan®) te promoten. Eerder is in Gebu 2013; 47: 73-74 aangegeven dat het middel als een krachtige en dure placebo kan worden beschouwd en dat het aan de lezer wordt overgelaten om te beoordelen of het tevens als een nocebo dient te worden gezien.
In Gebu 2013; 47: 56-57 is gewezen op de vele en ook ernstige bijwerkingen die de negatieve balans van werkzaamheid en bijwerkingen van agomelatine onderstreept. De fabrikant geeft nu in een brief aan artsen en apothekers aan dat de herbeoordeling van agomelatine ten behoeve van verlenging van de registratie door de European Medicines Agency (EMA) een positief resultaat heeft opgeleverd.1 De registratie is voor vijf jaar verlengd. De EMA heeft wel enkele aanpassingen in de productinformatie aanbevolen, waaronder het benadrukken van het belang van controle van de leverfunctie. Er zijn gevallen van leverbeschadiging gerapporteerd, waarvan vier met fatale afloop en twee die hebben geresulteerd in een levertransplantatie. De fabrikant geeft aan dat als de voorschrijver regelmatig de serumconcentraties van de transaminasen controleert ’…deze zicht houdt op een zich ontwikkelend negatief effect op de lever, dat overigens geheel reversibel is nadat de behandeling is gestaakt.’ Veiligheid van patiënten is onze eerste prioritiet, zo geeft de fabrikant aan.

Servier promoot in de brief de ruime ervaring met en de werkzaamheid van het middel. Wereldwijd is meer dan tien miljoen patiëntmaanden ervaring met agomelatine opgedaan. Omgerekend in een gebruikelijke maat, namelijk 0,83 miljoen gebruiksjaren, valt die ervaring tegen. Het middel is vijf jaar in de handel, waarmee het gemiddeld aantal gebruiksjaren 166.000 is.
Voorts geeft de fabrikant aan dat de klinische relevantie van statistisch significante uitkomsten in klinisch onderzoek het duidelijkst wordt in direct vergelijkende onderzoeken versus andere antidepressiva. Gemakshalve wordt hierbij voorbijgegaan aan het gegeven dat van de placebogecontroleerde onderzoeken die ten behoeve van de registratie bij de EMA zijn aangeboden, slechts in drie een statistisch significant verschil ten opzichte van placebo werd gevonden op de primaire uitkomstmaat de ’Hamilton Depression Rating Scale’ (HDRS) of de ’Montgomery and Åsberg Depression Rating Scale’ (MÅDRS). In geen enkel onderzoek werd een klinisch relevant verschil ten opzichte van placebo vastgesteld.
Dat agomelatine een waardevol en effectief geneesmiddel is, wordt bevestigd door de positieve beoordeling door de EMA, zo meent de fabrikant. De EMA heeft echter een handelsvergunning afgegeven voor een middel waarvan geen werkzaamheid ten opzichte van placebo is aangetoond, maar wel schadelijkheid. Als hiermee een nieuwe trend is geschapen, dan zou dat een reden kunnen zijn om de prijs van dit soort nieuwe placebo’s naar beneden bij te stellen.