Achtergrond. Het zoutgebruik met de voeding in de Verenigde Staten (VS) is hoog. Daar wordt geadviseerd minder dan 5,8 gram zout (2,3 g natrium) per dag in te nemen. Desondanks bedroeg het gemiddelde dagelijkse zoutgebruik in de VS in de jaren 2005 en 2006 voor mannen 10,4 gram en voor vrouwen 7,3 gram. Reduceren van de zoutinname leidt tot bloeddrukverlaging en vermindering van het risico op cardiovasculaire aandoeningen. In diverse westerse landen heeft publieksvoorlichting en beperking van de zouttoevoeging aan industrieel bereid voedsel geleid tot een vermindering van de zoutinname. Onderzoekers in de VS wilden weten wat het mogelijke effect op de volksgezondheid in de VS is van beperking van de zoutinname. Tevens wilden zij de kosteneffectiviteit hiervan bepalen ten opzichte van een medicamenteuze behandeling van hypertensie.
Methode. Het effect van zoutbeperking werd onderzocht met behulp van een computersimulatiemodel waarin de incidentie en prevalentie van cardiovasculaire aandoeningen en van de mortaliteit en de kosten van deze aandoeningen in de VS zijn opgenomen van personen van 35 jaar en ouder. [1] Het model wordt veelvuldig gebruikt voor berekeningen van effecten en kosten van gezondheidsinterventies. De onderzoekers gingen ervan uit dat beperking van de zoutinname van 1-3 gram per dag een lineair effect op de bloeddrukvermindering heeft. Vooraf werden subgroepen gedefinieerd op basis van leeftijd, geslacht en ras.
Resultaat. Als in de gehele populatie in de VS (ruim 306 miljoen inwoners in 2009) een beperking van de zoutinname van drie gram (1,2 g natrium) per dag wordt gerealiseerd, zou dit jaarlijks leiden tot een afname van 60.000 tot 120.000 van het aantal nieuwe gevallen van coronaire hartziekten, van 32.000 tot 66.000 van het aantal nieuwe CVA’s en van 54.000 tot 99.000 van het aantal nieuwe myocardinfarcten. De mortaliteit, ongeacht de oorzaak, zou jaarlijks met 44.000 tot 92.000 afnemen. Zelfs als de beperking van de zoutinname slechts één gram per dag zou bedragen, dan zou er nog steeds een aanzienlijke gezondheidswinst zijn te behalen. De respectievelijke getallen zouden dan zijn: 20.000 tot 40.000, 18.000 tot 35.000, 11.000 tot 23.000 en 15.000 tot 32.000. Alle subgroepen zouden profiteren van de beperking van de zoutinname, maar vooral negroïden, mensen van middelbare leeftijd en ouderen.
Beperking van de zoutinname met drie gram per dag zou het aantal ‘Quality Adjusted Life Years’ (QALY’s) jaarlijks doen toenemen met 194.000 tot 392.000 en een geschatte besparing opleveren van $ 10 miljard tot $ 24 miljard. De afname van cardiovasculaire incidenten zou in grootte overeenkomen met interventies gericht op stoppen met roken, gewichtsvermindering en medicamenteuze behandeling van hypertensie.
Conclusie onderzoekers. Bescheiden beperkingen van de zoutinname kunnen in theorie leiden tot een aanzienlijke afname van cardiovasculaire incidenten en medische kosten, en zouden een doelstelling voor het volksgezondheidsbeleid moeten zijn.
Ge-Bu Plaatsbepaling
| Voor de niet-medicamenteuze preventie en behandeling van hypertensie en cardiovasculaire aandoeningen geeft de NHG-Standaard ‘Cardiovasculair risicomanagement’ aan dat zoutbeperking is aangewezen, maar dan tot maximaal zes gram per dag. De zoutinname van de gemiddelde volwassen Nederlander was in 2007 8,8 gram per dag en is hoger voor mannen dan voor vrouwen. In Nederland lijkt eveneens (in theorie) een reductie van cardiovasculaire incidenten en mortaliteit te realiseren door beperking van de zoutinname. Dat zou deels door beperking van de zouttoevoeging bij het eten moeten gebeuren, maar ook doordat de industrie minder zout moet gaan gebruiken bij de productie van maaltijden en andere voedingsmiddelen. [3] Voor het geval dat zoutbeperking niet via het dieet is te realiseren, vormen diuretica mogelijk een alternatief. Voor de preventie en behandeling van hypertensie en cardiovasculaire aandoeningen geldt dat zoutbeperking is aangewezen voordat wordt begonnen met medicamenteuze behandeling. Hiermee zullen mensen zijn gebaat die een zoutgevoelige hypertensie hebben. Veranderingen in levensstijl door niet-medicamenteuze behandelingen lijken ook van invloed te zijn op harde eindpunten. |
Literatuurreferenties
1. Bibbins-Domingo K, et al. Projected effect of dietary salt reductions on future cardiovascular disease. N Engl J Med 2010; 362: 590-599. 2. Wiersma Tj, et al. NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement. Gewijzigde versie juli 2006 via http://nhg.artsennet.nl. 3. Gezondheidsraad. Keukenzout en bloeddruk. Den Haag: Gezondheidsraad, 2000, publicatienr. 2000/13.
