Almotriptan -
Almogran® (Almirall Prodesfarma BV)
Omhulde tablet 12,5 mg
antimigrainemiddel
Tien jaar na de introductie van sumatriptan is almotriptan het vijfde triptan dat in Nederland in de handel wordt gebracht. Het middel is geregistreerd voor 'de acute behandeling van de hoofdpijnfase van migraineaanvallen met of zonder aura'.1
Werkingsmechanisme. Almotriptan is een selectieve serotonine (5-HT1B/ID)-agonist. De oorzaak van de pijn bij migraine en de wijze waarop triptanen hierop invloed uitoefenen, zijn niet exact bekend. Er wordt wel verondersteld dat de door triptanen veroorzaakte constrictie van meningeale bloedvaten een rol speelt bij de pijnstillende werking. Daarnaast remmen triptanen het vrijkomen van neuropeptiden en verminderen zij mogelijk het uittreden van vocht uit durale bloedvaten.
Farmacokinetiek. Na orale toediening van almotriptan wordt de maximale plasmaconcentratie na 1,5-3 uur bereikt. De orale biologische beschikbaarheid is ongeveer 70%. Voedsel heeft geen significante invloed op de absorptie. Almotriptan wordt in de lever gedeeltelijk (27%) via mono-amino-oxidase (MAO-) A, deels (12%) via CYP-2D6 en CYP-3A4 en in geringe mate (1%) door flavinemono-oxygenase gemetaboliseerd tot verbindingen die niet of weinig farmacologisch actief zijn. Almotriptan (40%) en zijn metabolieten (50%) worden voornamelijk via de nieren uitgescheiden. De uitscheidingshalveringstijd bedraagt ongeveer 3,5 uur.
Klinisch onderzoek. In een gerandomiseerd dubbelblind placebogecontroleerd onderzoek bij 1.013 patiënten trad twee uur na inname verlichting van de pijn op bij 70% van de met almotriptan 12,5 mg en bij 38% van de met placebo behandelde patiënten (p<0,001).2 Bij ongeveer 30% van de patiënten die een respons toonden, keerde de hoofdpijn binnen 24 uur terug.
Verder is er één gerandomiseerd dubbelblind onderzoek bij 1.173 patiënten met matige tot ernstige migraine uitgevoerd, waarin de effectiviteit van almotriptan 12,5 mg werd vergeleken met sumatriptan 50 mg.3 Na twee uur was bij 58 en 57% van de patiënten die almotriptan resp. sumatriptan hadden gebruikt de pijn verminderd van matige/ernstige pijn tot lichte of geen hoofdpijn. Wel gaven na twee uur significant minder van de met almotriptan behandelde patiënten (17,9 vs. 24,6%, p<0,005) aan geen hoofdpijn meer te hebben. Zowel bij gebruik van almotriptan als van sumatriptan keerde matige tot ernstige hoofdpijn binnen 24 uur terug bij ongeveer 25%, en werd aanvullende medicatie tegen de pijn gebruikt door ongeveer 35% van de patiënten. In dit onderzoek verschilde de frequentie van alle bijwerkingen niet significant (15,2 vs. 19,4%), maar was tijdens het gebruik van almotriptan de frequentie van geneesmiddelgerelateerde bijwerkingen significant lager (9,1 vs. 15,5%). Tijdens gebruik van almotriptan resp. sumatriptan werd door 0,3 en 2,2% van de patiënten pijn op de borst gemeld (p=0,004). Beide triptanen verminderden in gelijke mate de met migraine geassocieerde misselijkheid, fotofobie en fonofobie.3
Bijwerkingen. De meest gemelde bijwerkingen van almotriptan tijdens het klinisch onderzoek waren duizeligheid, slaperigheid, misselijkheid, braken en vermoeidheid. In alle gevallen was de incidentie <1,5%. Zelden zijn diarree, paresthesieën, pijn op de borst, beklemd gevoel in de keel, dyspepsie, droge mond, oorsuizen, botpijn, asthenie, spierpijn en hoofdpijn gemeld.
Contra-indicaties en interacties. De contra-indicaties van almotriptan komen globaal overeen met die van andere triptanen. Zo mag almotriptan niet worden gebruikt bij patiënten met een voorgeschiedenis van ischemische hartaandoeningen, angina pectoris, ernstige hypertensie en ongecontroleerde milde tot matige hypertensie.1 Ook mag het middel niet worden gebruikt bij een eerder doorgemaakt CVA of TIA, bij perifere vasculaire aandoeningen en ernstige leverfunctiestoornissen. Bij ernstige nierfunctiestoornissen mag slechts 12,5 mg per 24 uur worden gebruikt. Bij ouderen is aanpassing van de dosering niet nodig. Verder is het gelijktijdig gebruik van lithium, ergotamine(derivaten) en andere triptanen gecontraïndiceerd. Wanneer inname van ergotamine noodzakelijk is, wordt aanbevolen een pauze van ten minste zes uur aan te houden.1 Klinisch significante interacties met de MAO-A-remmer moclobemide en met propranolol, verapamil en fluoxetine zijn niet vastgesteld. Aangezien de effectiviteit en veiligheid van almotriptan bij kinderen en adolescenten niet is vastgesteld, wordt het gebruik van het middel bij deze groepen ontraden.
Zwangerschap en borstvoeding. De veiligheid van almotriptan bij gebruik tijdens zwangerschap en lactatie is niet vastgesteld. Bij ratten worden almotriptan en zijn metabolieten in de moedermelk uitgescheiden. Het verdient daarom aanbeveling om na inname gedurende 24 uur geen borstvoeding te geven.
Plaatsbepaling Triptanen dienen pas te worden gebruikt wanneer met een pijnstiller, zoals acetylsalicylzuur in combinatie met metoclopramide, of met NSAID's, onvoldoende effect wordt bereikt. De effectiviteit van almotriptan 12,5 mg komt waarschijnlijk overeen met die van sumatriptan 50 mg. De pijnstilling treedt even snel in en de hoofdpijn keert bij eenzelfde percentage patiënten binnen 24 uur terug. In klinisch onderzoek was het percentage geneesmiddelgerelateerde bijwerkingen en het aantal patiënten dat pijn op de borst meldde na het gebruik van almotriptan enigszins lager dan na het gebruik van sumatriptan. Almotriptan biedt geen wezenlijk voordeel boven sumatriptan. |
stofnaam | merknaam® | gem. dagdosis | prijs/tablet |
almotriptan | Almogran | 12,5 mg | € 5,72 |
naratriptan | Naramig | 2,5 mg | € 5,01 |
rizatriptan | Maxalt | 10 mg | € 5,79 |
sumatriptan | Imigran | 50 mg | € 5,17 |
zolmitriptan | Zomig | 2,5 mg | € 4,74 |
acetylsalicylzuur/metoclopramide | merkloos, Migrafin | 1000 mg/10 mg | € 0,20-1,52 |
<hr />
Literatuurreferenties
1. 1B-tekst almotriptan (Almogran®) via www.cvz.nl, CFH-rapporten.
2. Pascual J, et al. Cephalalgia 2000; 20: 588-596.
3. Spierings EL, et al. Arch Neurol 2001; 58: 944-950.