Doseringsadvies vitamine K voor borstgevoede zuigelingen gewijzigd

Fytomenadion ofwel vitamine K is nodig voor de aanmaak van stollingsfactoren en essentieel voor een normale bloedstolling. Bij zuigelingen wordt vitamine K nog in onvoldoende mate in de darmen geproduceerd. Om het risico op bloedingen te beperken, is bij hen aanvullend vitamine K uit de voeding noodzakelijk. Omdat borstvoeding te weinig vitamine K bevat, wordt geadviseerd dit aan te vullen met vitamine K-druppels. Voor opname van vitamine K vanuit de voeding is in de darm gal nodig, dat wordt afgescheiden als vetrijk voedsel de darm bereikt.
Gebleken is dat jaarlijks circa vijf zuigelingen, bij wie sprake is van een gestoorde vetopname, ernstige bloedingen krijgen. Het huidige doseringsadvies voor vitamine K bij borstgevoede zuigelingen zou daarom moeten worden aangepast. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft de Gezondheidsraad (GR) hierover om advies gevraagd, nadat eerder de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde het initiatief hiervoor had genomen. De minister van VWS heeft op grond van het advies van de GR1 het landelijke doseringsadvies gewijzigd.2 Geadviseerd wordt de eenmalige dosering van 1 mg vitamine K direct na de geboorte te handhaven, maar de dagelijkse dosering voor alle borstgevoede zuigelingen vanaf dag acht tot drie maanden na de geboorte te verhogen van 25 naar 150 microgram. De GR geeft in haar advies aan dat er te weinig wetenschappelijke gegevens zijn om een goed gefundeerde uitspraak te doen over het beste niveau van vitamine K-profylaxe en dat de adviezen zijn gebaseerd op de meningen van deskundigen.2 Aangezien er te weinig mogelijkheden zijn om zuigelingen met een gestoorde vetopname op eenvoudige wijze te herkennen, geldt het nieuwe advies voor alle borstgevoede zuigelingen. Het advies geldt en gold niet voor flesgevoede zuigelingen.
Voor de praktijk is van belang dat de bestaande vitamine K-preparaten niet meer geschikt zijn om deze nieuwe dosering te geven en de sterkte daarom moet worden gewijzigd. Fabrikant Chefaro heeft bijvoorbeeld vrij geruisloos de dosering van hun vitamine K-druppels (Davitamon®) gewijzigd van 5 microgram vitamine K per druppel naar 30 microgram per druppel.3 In de G-standaard, waarin onder meer de prijzen van in de handel zijnde geneesmiddelen staan vermeld en die wordt uitgegeven door de Z-Index, zijn deze producten opgenomen zonder vermelding van de sterkte omdat het handverkoopproducten betreft die alleen vanwege medicatiebewaking zijn opgenomen. Dit betekent dat de wijziging van de sterkte niet heeft geleid tot wijziging van de generieke productcode (het GPK-nummer). Hierdoor zal in sommige apotheken deze wijziging niet tijdig zijn opgemerkt met het risico op verwisseling van beide sterkten. 
Het zou wenselijk zijn als dit soort landelijke adviezen vooraf beter wordt gecommuniceerd en afgestemd met de belangrijkste belanghebbende partijen, zoals apothekers, gynaecologen, huisartsen, kinderartsen en verloskundigen. Dat kan medicatiefouten door verwisseling voorkomen. Een sterkte die doseren in milliliters in plaats van druppels mogelijk maakt zou bovendien de doseernauwkeurigheid kunnen verbeteren, maar is niet strikt noodzakelijk en dient daarom te worden afgewogen tegen het gebruiksgemak voor de ouders.